Elif İstanbulluoğlu- 030080388

STRAİN GAGE

Strain gage Türkçeye gerilim ölçer olarak çevrilmiştir. Çok geniş kullanım alanları bulunmakla beraber en yaygın olarak üzerine yapıştırıldığı yüzeyde meydana gelen gerilmeyi ölçmek için kullanılır. Malzemelerdeki gerilmeyi bilmek tasarım aşaması için en önemli parametrelerden biridir. Malzemede oluşan iç gerilmeleri bulmak için malzeme yüzeylerindeki gerinim değerleri ölçülmektedir. Yüzey gerinimlerini ölçmek için en çok strain gage adı verilen sensör elemanları kullanılır.

Strain Gage’in Yapısı

Bir çok çeşit strain gage bulunmaktadır. Ancak en yaygın kullanılan ve kabul görmüş olan straingage ‘ ince plastik bir film (15 to 16 µm kalınlığında) üzerine yerleştirilmiş ve üzeri lamine filmle kaplanmış grid şeklinde çok ince (3 to 6 µm) metalik dirençli sensör elemanından oluşanıdır.’ Bu sensör sadece metal gibi genleşme özelliği olan malzemelerde kullanılabilir.

Çalışma Prensibi

Strain gage ölçümün yapılmak istediği yüzeye yapıştırılır. İyi bir ölçüm için sensör genleşen malzemeye çok iyi bir şekilde sabitlenmelidir. Yapıştırılan nesnede bir şekil değişimi meydana geleceğinden sensör elemanında yani strain gagelerde fiziksel bir uzama veya kısalma meydana gelebilir. Ölçüm yapılacak nesnede mekanik uzama veya kısalma meydana gelirken sensörün metalik dirençli levha kısmında bir direnç değişimi meydana gelecektir. Bu direnç değişimine bakılarak gerinim (strain) ölçümü gerçekleşir. Elektriksel, optik ve mekanik olarak gruplandırılabilecek çok çeşitli ölçüm metodları vardır. Tüm metodlar mesafe ölçümü ve ölçümlerdeki değişimlerden yola çıkarak sonuca ulaşır.

Wheatstone Köprüsü

Wheatstone köprüsü, anlık direnç değişimlerinin tasbitinin kolay yapılabildiği bir uygulamadır. Buradaki amacı da strain gag elerin direnç değişimlerini ölçmekdir.

Direnç değişiminin hassas bir şekilde yapılabilmesi için wheatstone köprüsüne ihtiyaç duyulur. 4 direnç ile oluşturulur. Bulunan 4 düğüm noktasından ikisi ikaz voltajı ile beslenir. Diğer iki noktada ise deformasyon sonucu oluşan direnç değişimleri ölçülür.4 Strain gege ile tam köprü ölçümü 2 strain gage ile yarım köprü ölçümü ve tek strain gage ile çeyrek köprü ölçümü yapılır.

Kullanım Alanları

Strain gage sensörleri şekil değişimini ölçerek buna göre direnç değişikliğini tespit eder. Bu sebeple birçok alanda ihtiyaç duyulur ve kullanılır. Alarm cihazlarında, sağlamlık testlerinde, esneklik algılamada vb. bazı kullanım alanlarıdır.

Kaynaklar

http://www.teknokoliker.com/2012/05/strain-gage-gerilim-olcer-sensorler.html

http://www.rmc.com.tr/wp-content/uploads/2012/11/Strain_gage_nedir.pdf

imalatta otomasyon ders notları, Doç. Dr. Erdinç Altuğ